قال الله تبارک وتعالی فی محکم کتابه «واعتصموا بحبل الله جمیعا ولا تفرقوا»
حفظ وحدت در اسلام
در هیچ مکتب ومذهبی به اندازه اسلام به مسئله وحدت اهمیت داده نشده ا ست.
اگر به دستورات اسلام عمل می شد هیچ گاه اختلاف ایجاد نمی شد.
تدابیری که در اسلام برای حفظ وحدت به کار رفته ودستوراتواحکامی که در دین مبین اسلام آمده است بیانگر این مدعا می باشدکه به بعضی از آن احکام اشاره می شود .
(1) = وحدت در بین ارحام
برای این که اقوام وخویشان نسبت به یک دیگر اتحاد داشته باشند واختلافی در بین آنها ایجاد نشود در اسلام سفارش زیاد به صله رحم شده است حتی در روایات از معصومین (سلام الله علیهم)آمده است که « صل من قطعک» = «صله رحم کنید با کسی که با شما قطع رحم کرده است» تا از این طریق دلها به هم نزدیک وصفا وصمیمیت در بین آنها حاکم باشد واگر در بین خویشان اختلافی ایجاد شد دستور وسفارش اکید به اصلاح ذات البین شده است ودر این زمینه آیات وروایات زیادی وارد شده استوبقدری در اسلام به اصلاح وآشتی اهمیت داده شده است که حتی دروغی که در اسلام آن قدر مورد نهی واقع شده است وحتی اجازه دروغ شوخی هم داده نشده است وفقهای عظام آن را حرام می دانند اما در مورد اصلاح ذات البین وبرای آشتی دادن بیندو برادر دینی به کار لردن آن را جایز دانسته اند که در جای خود مورد بحث ونظر واقع شده است .
(2) = وحدت محلی
برای حفظ وحدت در بین ارادران دینی مسجد ونماز جماعت را قرار داده است تا با بر پایی نماز جماعت در هر محلی اهالی آن محل یک ارتباط نزدیکی با یک دیگر داشته واز حال هم با خبر بوده ودلهایشان به هم نزدیک شده واین خود موجب انسجام بیشتر بشود با توجه به این معنا که اسلام مؤمنین را نسبت به یک دیگر برادر خطاب کرده ودر قرآن به این نکته اشاره دارد « انما المؤمنین اخوة».
(3) = وحدت شهری
از آن جایی که بعضی از شهرها وسیع بوده وامکان اجتماع در هر وعده برای نماز موجب زحمت برای مؤمنین است بدان جهتنماز جمعهاین فریضه عبادی سیاسی را در روز جمعه معین نموده است تا در این اجتماع ،مؤمنین در یک مکا ن ودر یک مراسم خاصیهم به عبادت بپردازند وهم از مسائل روز باخبر بشوند و هم موجب وحدت وهمدلی و...
(4) = حج عامل وحدت اسلامی (4) = حج ، عامل وحدت اسلامی
فریضه حج از جمله برنامه های بسیار با عظمت اسلام به شمار می رود که اگر مؤمنین آن گونه که در اسلام سفارش شده است به آن عمل کنند بهترین عامل وحدت برای حقظ وحدت است
لذا امام خمینی ( رضوان الله تعالی علیه ) ومقام معظم رهبری (مد ظله العالی) به اهمیت آن واقف بوده وسعی بر آن داشته ودارند که از این اجتماع عظیم برای حقظ وحدت کمال استفاده را بنمایند امام با توجه به اثرات وبرکات فراوانی که در سایه این فریضه الهی وجود دارد ومی تواند موجب اتحاد وهمبستگی بین ملل گونا گون باشد واز آن جایی که امام یک فقیه واقعی بودند وعلاوه برآگاهی به شریعت به آثار وفوائدو اسراربعضی از احکام الهی آشنا بودند لذا از ابتدای کار مسئله حج را در صدر مسائل قرار داده ویکی از آثار وبرکات حج را که همان مسئله وحدت در حج است را مورد عنایت خاص قرار داده واز این فریضه الهی به عناوین مختلف برای ایجاد وحدت در بین مسلمین کمال استفاده را نمودند ومسئله حج را بهترین فرصت برای ارشاد به این معناکه وحدت باشد قرار داده اند . واین معنا در پیامها ونامه ها وسفارش به نمایندگان وبرائت از مشرکین و...به خوبی مشهود می باشد.
تبصره
از آن جایی که در صدر اسلام مسئلهای به نام کشورهای اسلامی وجود نداشته واین ثمره استعمارگران است لذا امام خمینی (ره) بعد از پیروزی انقلاب برای وحدت کشورهای اسلامی روزجمعه آخرماه مبارک رمضان را به عنوان روز قدسقرار دادند تا در این روز یک اتحادی در بین ملل اسلامی وکشورهای اسلامی در غالب مبارزه با سلطه جویان وحمایت از مظلومان جهان همه یک صدا ویک پارچه ایجاد شود که الحمدلله با کار شکنی های زیادی که در جلوگیری از این حرکت عظیم از یوی دشمنان صورت گرفته ومی گیرد شاهد تثبیت این روز وتوسعه روز افزون آن حرکت اسلامیبوده وخواهیم بود وامیدوار به این معنا که خداوند تبارک وتعالی باظهور وفرجحضرت بقیةالله الاعظم(عجل الله تعالی فرجه الشریف ) ریشه ظلم وظالمین را از سر مسلمانان بر کند وآنها را نابود گرداند (آمین رب العالمین ).
اگر مردم به اسلام پایبند بودند وگرفتار هوای نفس وشیاطین انسی نمی شدند وپیروی از اسلام ناب محمدی می نمودند وبه سفارش پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم ) عمل می کردند ،
که فرمود : «انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله وعترتی ما ان تمسکتم بهما لن تضلوا ابدا»
=« من از میان شما می روم ودو گوهر گرانبها را در میان می گذارم تا زمانی که به این دو ثقل وگوهر گرانبها تمسک کنید و پیروی نمایید هر گز گمراه نمی شوید».دراین صورت استعمارگرانهرگز قادر به این نبودند که کشور اسلامی را به کشورهای اسلامی تبدیل کنند وارزشهای اسلامی یکی پس از دیگری از آنان گرفته وآنان را مستعمره خود قرار دهند ثروتهای کلان آنان را به غارت برده وکسی جرأت مخالفت نداشته باشند .
ازآن جایی که در اسلام مسئله ای به نام کشورهای اسلامی وجود ندارد واین ساخته استعمار گران است در این زمینه دستوری نیامده است واین امر اعتباری است که امید واریم با ظهورمنجی عالم بشریت وکوتاه شدن دست غارتگران واستعمارگران این مرزها از میان بر داشته شود وهم چون زمان صدر اسلام همه مسلمین در زیر یک پرچم توحید قرار بگیرند
اقدامات عملی امام خمینی (ره) برای تحکیم وحدت اسلامی
حضرت امام تنها به شعار وتذکر وارشاد در این معنای مهم اشاره نکردند بلکه اقدام به احیای این سرمایه بزرگ اسلامی نمودند که به بعضی از آنها اشاره می شود :
(1)=احیاء فریضه نماز جمعه
نماز جمعه را می توان یکی برکات انقلاب به حساب آورد که به همت والای رهبر کبیر انقلاب احیاء شد وخود عامل بسیار مؤثری برای بیداری مسلمین وایجاد وحدت در بین مردم گردید .
(2)=روز قدس
بعد از پیروزی انقلاب برای ایجاد اتحاد در بین مسلمین جهان،جمعه آخر ماه مبارک رمضان را به عنوان روز قدس تعیین نمودند تا هم به عنوان حمایت از مردم مظلوم فلسطین شده باشد وهم موجب ایجاد وحدت بین مسلمین جهان بشود ، لذا از روز اول که این البکار عملی شد دولتهای وابسته سعی بر مخالفت لا این حرکت نمودند تا جایی که در یک سلب برای جلوگیری از این روز ، ماه مبارک رمضان را 28 روز کردند به این معنا که روز آخر ماه رمضان راکه مصادف با روز قدس بود برای جلوگیری از روز قدس به عنوان روز عیدفطر اعلام داشتند تا روز قدس را خراب کنند . که البته این خود نشان دهنده اهمیت این روز است ودشمنان به آثار وبرکات این روز پی برده ودر مقام مقابله با این روز بر آمده اند ؛ اما به یاری خداوند متعال هرسال بر عظمت این روز افزوده می شود وبد خواهان نتوانستند با این اقدام مخالفت کنند و...
(3)= هفته وحدت
برای مقابله با یک اختلاف دیرینه که استعمارگران از آن توانسته بودند شکاف عمیقی در بین مسلمین ایجاد کنند اختلاف بین مذاهب اسلامی بود که در این زمینه دشمنان از صدر اسلام به آن دامن زده بودند ودر طول تاریخ همچنان ادامه داشته است ابزار خوبی برای دشمنان بود تا بتوانند به اهداف خود برسند گرچه فقها وبزرگانی همچون حضرت آیةالله العظمی بروجردی (قدس سره) تلاشهای زیادی کردند تا مذهب جعفری را در مصر ودر الازهر دارای کرسی قرار دادند وتوانستند که بدین وسیله تقریب بین مذاهب را فی الجمله محقق کننداما ، امامدر این زمینه فعالیتهای گسترده ای را آغاز نمودند وبه مسئله وحدت نه تنها بین مذاهب بلکه بین اقوام اعم از عرب وفارس وترک وبلوج وکرد ولر.سلیر اقوام وحدت ایجاد نمایند وهمه را دعوت به وحدت واعتصام به حبل الله نمودند وایام ولادت حضرت ختمی مرتبت را بهترین زمان برای این امر در نظر گرفتند وهرساله در این ایام برای ایجاد وخدت تبلیغات گسترده ای صورت می گیرد وراه امام هم چنان با رهنمودهای مقام معظم رهبری (مدظله العالی ) دنبال می شود
لذا جا دارد که قسمتی از بیانات معظم له را که مؤید این معنا می باشد اشاره شود:
همزمان با هفدهم ربیع الاول،خجسته سالروز میلاد پیامبر اعظم (ص) و حضرت امام صادق (ع)، رهبر معظم انقلاباسلامی، روز جمعه در دیدار مسوولان نظام، سفرای کشورهای اسلامی در ایران و جمعی ازمیهمانان شرکتکننده در کنفرانس وحدت اسلامی، ضمن تبریک این عید فرخنده به همهمسلمانان جهان و ملت ایران، با اشاره به احیای هویت اسلامی و حقیقت انکارناپذیربیداری اسلامی و آمادگی دنیای اسلام برای حرکت به سوی عزت، استقلال و پیشرفت علمیتصریح کردند: امروز مهمترین نیاز دنیای اسلام و علاج واقعی همه مشکلات مسلمانان،اتحاد و انسجام اسلامی است و بر همین اساس، علما و روشنفکران مسلمان باید منشوروحدت اسلامی را به عنوان مطالبهای تاریخی، تدوین کن ، حضرت آیتالله خامنهای انسانها را مرهون برکات و رحمت پیامبر اعظم (ص) دانستند و با اشاره به نیاز بشر به تعالیم آن حضرت به عنوان راه نجات وزمینهساز تحقق عدالت و ارزشهای والای انسانی در جامعه افزودند: امت اسلامی بعد ازسالها غفلت، اکنون نگاه جدیدی به شریعت و آیین اسلام دارد، بنابراین دنیای اسلام میتواند با چنین بینش و درک نوینی، و با تمسک به معارف دینی و سیره و کلام پیامبراکرم (ص) پیشتاز بشر به سوی کمال و تعالی باشد.
ایشان با اشاره به واقعیات کنونی دنیا، بیداریاسلامی و برگشت به اسلام، احیای قرآن و ایجاد امت واحد را از جمله این واقعیاتبرشمردند و خاطرنشان کردند: این مسائل که سالهای متمادی به صورت آرمانی دوردست، درمیان برخی خواص و مصلحان دنیای اسلام مطرح بود، اکنون در میان تودههای مسلمان بهویژه قشرهای جوان و تحصیل کرده، به شعاری زنده تبدیل شده که البته نقش پیروزی اسلامدرایران و ایستادگی و فداکاری ملت ایران در این خصوص و در دمیدن روح امید در میانامت اسلامی، بسیار بارز و برجسته است.
حضرت آیتالله خامنهای افزودند: در کنار بیداریاسلامی و احیای شعارهای اصیل اسلامی، دشمنی جبهه استکبار با اسلام نیزسازمانیافتهتر، جدیتر و همهجانبهتر شده است؛ زیرا بیداری دنیای اسلام، خطریبزرگ برای قدرتهای استکباری و نظام سلطه جهانی است.
ایشان طرح مسائلی همچون جنگ صلیبی، اهانت بهپیامبر بزرگوار اسلام (ص) و ارائه چهره ای خشن از مسلمانان را حرکتی طراحی شده وسازمان یافته برای مقابله با جبهه هویت اسلامی دانستند و تأکید کردند: یکی دیگر ازواقعیات دنیای امروز این است که در این رویارویی برخلاف محاسبات مادی و تبلیغاترسانهیی، جبهه به ظاهر قدرتمند استکبار، مغلوب جبهه حرکت عظیم اسلامی شده است.
رهبر انقلاب اسلامی، شکست نقشههایجبهه استکبار و در رأس آن امریکا را در منطقه خاورمیانه به ویژه در فلسطین، عراق ولبنان، نمونههای بارز این واقعیت برشمردند و خاطرنشان کردند: کسانی که می گویندباید در بررسی مسائل واقعبین بود، باید این حقایق و واقعیات انکارناپذیر را مدنظرقرار دهند.
ایشان یکی از الزامات بسیار مهم را برای ادامهحرکت عمیق امت اسلامی به سمت پیروزی، اتحاد و انسجام اسلامی برشمردند و افزودند: سیاست جبهه استکبار، ایجاد اختلاف و نزاع قومی و مذهبی میان مسلمانان است که برایمقابله با آن باید وحدت و انسجام میان امت اسلامی تقویت شود و بر همین اساس، امسال،سال اتحاد ملی و انسجام اسلامی نامگذاری شده است
حضرت آیتالله خامنهای، کج فهمی، توهمات غلط، سوءتفاهم و بی اطلاعی از مبانی صحیح تفکرات یکدیگر را از موانع اصلی اتحاد دانستند وبا اشاره به نقش دولتهای اسلامی و علمای اسلام در زمینه سازی برای وحدت و انسجاماسلامی تأکید کردند: تدوین منشور وحدت اسلامی به همت علمای اسلام، ضروری ومطالبهای تاریخی است که اگر امروز به این وظیفه عمل نشود، نسلهای بعدی ما رامؤاخذه خواهند کرد. رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه جبههاستکبار در برخورد با جبهه اسلامی هیچ تفاوتی میان مسلمانان اعم از شیعه و سنی قائلنیست افزودند: در شرایطی که دنیای استکبار سعی در تخریب چهره مسلمانان دارد وبیداری در میان شیعه و سنی را برای خود خطر میداند و آن را چه با نام حماسو چه با نام حزبالله لبنان،آماج حمله قرار می دهد، آیا عاقلانه است که مسلماناندرگیر نزاع قومی و مذهبی شوند و دشمن مشترک خود فراموش کنند؟
ایشان، اتحاد دنیای اسلام را به نفع ملتهای مسلمانو همچنین به سود دولتهای اسلامی دانستند و تأکید کردند: دولتهای اسلامی باید بهیکدیگر نزدیکتر شوند و اگر به ملتها و قدرت و تواناییهای خود متکی باشند بسیارقویتر خواهند بود تا اینکه بخواهند به سیاستمداران آمریکایی اتکا کنند.
حضرت آیتالله خامنهای خاطرنشان کردند: ایراناسلامی تجربه ایستادگی در مقابل قدرتها، توکل بر خدا و تکیه بر قدرت و تواناییهایخود را نشان داده و در 28 سال گذشته با وجود همه فشارها و توطئه های گوناگون، قدرتو پیشرفت ملت ایران روزافزون شده است.
(4) = حج ، عامل وحدت اسلامی
بهترین عامل وحدت حج است وامام با توجه به اثرات وبرکات فراوانی که در سایه این فریضه الهی وجود دارد ومی تواند موجب اتحاد وهمبستگی بین ملل گونا گون باشد واز آن جایی که امام یک فقیه واقعی بودند وعلاوه برآگاهی به شریعت به آثار وفوائدو اسراربعضی از احکام الهی آشنا بودند لذا از ابتدای کار مسئله حج را در صدر مسائل قرار داده ویکی از آثار وبرکات حج را که همان مسئله وحدت در حج است را مورد عنایت خاص قرار داده واز این فریضه الهی به عناوین مختلف برای ایجاد وحدت در بین مسلمین کمال استفاده را نمودند واین معنا در پیامها ونامه ها وسفارش به نمایندگان وبرائت از مشرکین و...به خوبی مشهود می باشد.
نظر به اینکه استعمارگران از زمانی که فهمیدند، کشورهای اسلامی دارای منابع اقتصادی زیادی هستند، برآن شدندتا راهی برای رسیدن به آن منابع پیدا کنند ،لذا ابتدا از نزدیک آمدند تا با فرهنگ مردم آشنا شوند.از آن جائی که فرهنگ مردم ، اسلام بودومردم پیرو دین مبین اسلام بودند ، بر آن شدندتا با فرهنگ اسلام مقابله کنندوآن احکامی را که د اسلام ، موجب بیداری مسلمین می باشد وجلوی نفوذ استعمارگران را می گیرد از بین ببرندتا به راحتی بتوانندبه اهداف خودشان که در واقع بردن ثروت است ، برسند ؛در این راستا به این نتیجه رسیدندکه با وجودبعضی از مسائل اسلامی نمی توانندبه اهداف خود دست پیدا کنند، لذا تمام سعی وکوشش خودشان را متوجه به این معنا کردندتا آن ارزشهای اسلامی را که مانع رسیدن به اهدافشان بود برداند.
آن ارزشهایی که از اهمیت بیشتری بر خوردار بودندوبه عبارتی دیگر :ارزشهایی که موجب بیداری مسلمین بود وبا وجود آن نمی توانستندبه اهداف خودشان برسندولازم دیدند که با آن مقابله کنند عبارتنداز:
وحدت بین مسلمین
اولین اقدام آنها ، تجزیه کشور اسلامی به کشورهای اسلامی بود
بیان مطلب
تا قبل از آمدن استعمار گران به منطقه مسئله ای به عنوان کشورهای اسلامی وجود نداشت اولیت اقدامی که انجام دادنداین بود که کشور اسلامی را به کشورهای اسلامی تغییر دارند واین امر را در رأس امور قرار دادند ؛ زیرا برای ایجاد اختلاف باید شکاف در بین ملتها ایجاد می کردند واین شکاف را از این طریق ایجاد نموده وبا این عمل توانستند ضربات سهمگینی را بر پیکر مسلمین وارد کنند که از آن جمله تفرقه وجادایی بین مردم وتضعیف قدرت دولت اسلامی و...
البته این اولین اقدام بود ، وبه این مقدار اکتفا نکرده بلکه این مقدمه ای برای اهداف استعماری شان به شمار می رود، لذا نه تنها کشورهای اسلامی به وجود آوردند بلکه سعی کردند که دولتهای آن کشورها از وابستگان و مزدوران خودشان باشند واز آن جایی که جهان را دو قطبی کرده بودند که این خود باز از نقشه های خود شان به حساب می رفت
(به گفته استاد شهید مرتضی مطهری ) :
«دوقطب شرق وغرب مانند دولبه تیز قیچی می مانند ، گرچه در ظاهر در مقابل هم قرار دارند اما در واقع یک عمل را انجام می دهند وآن کسی که از این ابزار استفاده می کند یک نفر است دو لبه تیغ در ظاهر با هم بر خورد دارند اما این حرکت در راستای یک تصمیم صورت می پذیرد » در واقع دوقطبی بودنیک حرکت نمادین برای تجزیه وجدایی بین ملتها ودر نتیجه رسیدن به اهداف چپاولگری می باشد.»
لذا بعد از آنی که توانستند کشورهای اسلامی ایجاد کنند، بر آن شدند که هر مملکتی را با کشور هم جوار خود در گیر کنند ولذا دوکشور همسایه هر کدام ازطرف یک ابر قدرت حمایت می شدند گروهی وابسته به شرق وگروهی وابسته به غرب خود را وانمود می کردند تا این خود منشأ اختلاف ونزاع ودر گیری بین دو کشور ودر نتیجه بین دو ملت باشد تا این اختلافات باعث بروز جنگ وخونریزی بین دو ملت باشد وهر گز اجازه ندادند که دو کشور هم جوار با مسالمت با یکدیگر در ارتباط باشند .
به این هم اکتفا نکرده در داخل کشورهای ایجاد شده اختلاف قومی وقبیله ای را ایجاد کرده وفرهنگ نا سیونا لیستی را در بین اقوام زنده کردند به گونه ای که در یک مملکت اسلامی مانند ایران که دارای اقوام مختلفی هست بین قبایل اختلاف ایجاد نمودند به طور مثال بین کرد ولر وترک وفارس وبلوچ وعرب... که هر کدام دارای یک زبان ویک فرهنگ خاص بومی بودند اختلاف ایجاد نموده وفرهنگ جاهلیت را درجامعه رواج دادند واقوام وطوایف را در مقابل یک دیگر قرار دادند .
باز هم به این مقدار قانع نشدند وآمدند در بین خود اقوام هم اختلاف درونی ایجاد نمودند وشهرهایی که در کنار هم بودند واز یک فرهنگ ویک زبان بر خوردار بودند آنها را با القاء مسائلی خاص از هم جدا کرده به طوری که دو شهر هم جوار وهمسایه را نسبت به یک دیگر بدبین کردند به گونه ای که نسبت به یک دیگر احساس دشمنی دا شتند .
باز به این هم بسنده نکردند حتی در داخل شهر ها وروستا ها اختلاف به وجود آوردند به صورت اختلافات محلی که محله بالا با محله پایین همیشه در گیر بوده ومشکل داشتندو...
باز استعمار به این اندازه هم اکتفا نکرد حتی سعی بر آن کرد که بین طوائف هم اختلاف ایجاد کند وتوانست این اختلاف را حتی در بین خانواده ها ایجاد کند بطوری که بین برادران هم شکاف ایجاد نمود و...
لذا حضرتامام خمینی (رضوان الله تعالی علیه) متوجه این توطئه دشمنان اسلام شدند واز قبل از پیروزی انقلاب در فکر مبارزه با توطئه ای که به فرموده ایشان قدمت سیصد ساله داشت را بر آن شدند که با بیداری مردم از بین ببرند ولذا نسبت به این مسئله اهتمام ورزیدند ودر آخر برای از بین بردن این اختلاف تلاش نمودند .
ابتدا با بیانتوطئه هایی که دشمنان برای ایجاد اختلاف در بین مسلمین بوجود آورده بودند مردم را آگاه نمودندو از این طریق افکار عمومی را نسبت به سیاستهای استعمارگران روشن نمودند ونقشه های آنها را تبیین کردند که به بعضی از آن بیانات اشاره می شود:
کلام امام (ره)
«...در سیصد سال پیش از این که خارجی ها راه یافتند به اینجا ومطالعات کردندوهمه چیز را بررسی کردند، روحیه مردم را بر رسی کردند، زمین ها را بررسی کردند. باشتر رفتند بیابان های ما را بر رسی کردندکه چه دارد وچه ندارد ؛ تاریخ را ببینید بیشتر اینهاآمدند،رفتند-آن وقتی که اتومبیل واینها نبوده است –با شتر رفتند تمام این بیا با ن هایی بی آب وعلف را گردش کردندومطالعه در آن کردند، مطالعه در روحیه همه این مملکت واشخاصی که در این مملکت ، یعنی طوایفی که در این مملکت هست ؛ از بلوچ گرفته تا عرض می کنم" کرد" گرفته تا" لر" گرفته . همه را مطالعه کرده اند که چه جوری می شود این ها را نگهشان داشت به حال عقب ماندگی واینها را قانع کردبه این که یک وقت انقلاب نکنند؛ از آن وقت تا حالا ما زیر سلطه امریکا واروپا هستیم ؛ اولش اروپا بوده وانگلستان بوده واینها وبعدش هم حالا امریکاآمده است در کار ، که بدتر از آنهاست شوروی وامریکا هر کس از یک طرف ،خوب اینها می خواهند مخازن ما را ببرند، همه چیز ما را ، می خواهند از بین ببرند، استفاده کنند وما را به یک حال عقب مانده، بی چهره نگه دارند خوب چه بکنند؟مطالعه کرده اند به این نتیجه رسیده اند که باید اینها را از هم جدا کرد، خیلی مسائل اینها دارند، خیلی مسائل دارند باید به واسطه همین (مسائل)مسلمین را اول از هم جدا بکنندکه این عراق و این ایران واین افغانستان وآن پاکستان واین چه وآن چه ،ابنها از هم جدا تا هرکدام با دیگری جنگ بکند. خوب این یک راه، فرجه ای است برای این که اینها به خودشان مشغول باشند ونتوانند اینها با هم مجتمع بشوند که مقابلابر قدر تها بایستند...»
صحیفه نور جلد 4 /ص 239در سال 1357 در جمع دانشجویان وایرانیان مقیم خارج درپاریس (نوفل لوشاتو)
در جای دیگر خطر قومیت گرایی را که استعمار گران روی آن برنامه ریزی کرده بودند را به شدت مورد حمله قرار دادند:
«...ما سالهای طولانی است که دنبال این هستیم که مسلمین را با هم ، هم قدم وهم کلام ومجتمع کنیم؛ برای این که تمام گرفتاریهایی که مسلمین دارند و به دست قدرتهای اجنبی؛ آنهایی که می خواهند از بلاد مسلمین بهره گیری کنند، آنهایی که می خواهند ذخایر مسلمین را ببرند، آنهایی که می خواهند دولتهای اسلامی رادر زیر یوغ سلطنت خودشان قرار بدهند، اینها کوشش کرده اند خودشان وعمالشان به اینکه تفرقه بین مسلمین ایجاد کنند.
این کلام خبیث ، همان کلامی است که آنهامی خواهند که عرب را یک طرف قرار بدهند وهمه مسلمین راطرف دیگر؛ فقط عرب مسلم است ، پاکستانی مسلم نیست ؟ایرانی مسلم نیست؟عرب ، عرب مسلم واقعی است ؟!...این همان معنایی است که ابر قدرتها می خواهندکه قشرها را ازهم جدا کنند، عرب را از غیر عرب جدا کنند، عرب را در یک طرف قرار بدهند وعجم را در یک طرف دیگر. در بین خود عرب هم می خواهندکه طوایف مختلف را از هم جدا کنندودر بین عجم هم که سایر مسلمین هستندمی خواهندکه اینها را از هم جدا کنند؛ اینها مأمور این هستند، محمد رضا مأمور این معنا بود که اینها را از هم جدا کند. »صحیفه حج /ج 1 ص/ 65
البته امام (ره) بعد از پیروزی انقلاب بیشترین سعی خود را در ایجاد وحدت در بین مسلمین نمودند وتنها به بیان مشکلات اکتفا ننمودند وبیشترین سعی خود را در ایجاد وحدت به کار بردندوایجاد وخدت را در رأس مسائل فرهنگی وسیاسی قرار دادندوعلاوه بر توصیه به دولتمردان وسفارش اکید در ایجاد وحدت ،سعی بر اقدامات عملی برای رسیدن به این سرمایه بزرگ از دست رفته اسلامینمودند که می توان مهمترین آن را در احیای نماز جمعه درسراسر کشور وروز قدس ومسئله برائت از مشرکین درحج نام برد.