(8) شكر

يكى ديگر از ثمرات معرفت ،شكراست.

    فَأتَقُوا اللّه لَعَلَّكُم تَشكُرون (2)= تقوا را پيشه كنيد ،باشد كه شكر نعمتهاى خدا،به جاى آريد.

     وَقَلِيلٌ مِن عِبادِىَ الشَّكور(3)= از بندگان من عدّه قليلى شكر گزارند.

     اِنَّ اللّهَ لَذُو فَضلٍ عَلَى الّناسِ وَلكِنَّ اَكثَرُهُم لا يَشكُرون (4)= خداوند نسبت به همه مردم فضل و( احسان وبخشش) دارد، اما اكثر آنها سپاسگزارى نمى‏كنند.

    بعضى از علماى اهل لغت گفته‏اند:

     «شكر عبارت است از: مقابله نعمت با قول وفعل ونيّت .(5)

    از براى آن سه ركن است:

    اول: معرفت مُنعِم وصفات لايقه به او ومعرفت نعمت.

    دوم: حالى كه ثمره اين معرفت است. وآن خضوع وتواضع وسرور به نعم است، از جهت آن كه دالّ بر عنايت منعم است.

    سوم: عمل است كه ثمره اين حالت است وعمل بر سه قسم است:    «قلبى» وآن قصد به تعظيم وتحميد وتمجيد منعم است و«لسانى» اظهار اين مطلوب ومنظر است به تحميد تسبيح وتهليل و«جوارحى»وآن استعمال نعمتهاى ظاهره وباطنه حق است در طاعت او».(6)

    نظر حضرت آية الله العظمى امام خمينى ( قدس‏ سره ):

    «شكر عبارت است از: قدر دانى نعمتهاى منعم ،واين معنا در مملكت قلب به طورى ظاهر شود ودر زبان به طورى ودر جوارح به طورى واين قدردانى متقوم

 است به معرفت منعم ونعمت او،».

--------------------------------------------------------------------------------

1- شرح منازل السائرين باب الاستقامة ص 167 «استقامة كل شى: ثباته وقوته وبقاؤه»...

2-آل عمران آيه 123

3-سوره سبأ آيه 13

4-سوره يونس آيه 60

5- لسان العرب ج 7 ص 170

6- شرح جنود عقل وجهل نقل ازالمحجة البيضاء ج 7 ص 151-144