بسم الله الرحمن الرحيم

 (9)رضا

    رضا:خوشنود شدن. در مقابل سخط وخشم وغضب .

    وثمره اين رضا آن است كه احاطه كند زيادى فضل خدا را.(1)

    به اصطلاح اهل تصوف :خشنودى كردن به هر چه از قضاى الهى به بنده رسد وفروتر از اين مرتبه صبر است وبالاتر از اين مرتبه ؛ تسليم(2)

    نزد سالكان :رضا ؛ لّذت يافتن از بلا باشد چنانچه در مجمع السلوك گفته ودر اسرار الفاتحه گويد: رضا ؛ خروج است از رضاى نفس ودر آمدن است به رضاى حق.( از اصطلاحات كشف الفنون).

    اين اصطلاح عرفانى است ورضا عبارت از رفع كراهت وتحمل مرارت احكام قضا وقدر است ومقام رضا بعد از مقام توكل است.(3)

    در اصطلاح عرفا ؛ شادى دل است به آنچه پيش آيد .

    هجويرى گويد: اما محاسبيه ؛پيروان حارث بن اسد محاسبى هستند واو نخستين كسى بود كه رضا را از جمله احوال شمرد ؛ نه مقامات وپس از او اهل خراسان قول او؛ واهل عراق خلاف آنرا گفتند     رضا از زهد بالاتر است ؛چه زهد را تمنا در پى اوست ؛ولى رضا را نيست ؛ چون راضى بالاتر از رضا منزلتى نمى‏بيند ؛پس قول محاسبى درست است كه گفت: كه رضا از جمله احوال است واز مواهب ذوالجلال ؛ نه از مكاسب بنده ؛وى گويد: (الرضّا؛ سكون القلب تحت مجارى الاحكام.) وچون دل خداييست نه اكتسابى ؛ پس رضا از احوال است نه مقام، ولى براى روشن شدن مطلب بايد گفت: كه مقام عبارتست از راه طلب وقدمگاه وى اندر محل اجتهاد ودرجه وى به مقدار اكتسابش اندر حضرت حق تعالى است. واما حال: عبارت است ازفضل خداوند تعالى ولطف وى به دل بنده بى تعلق مجاهدت وى .پس مقام؛از جمله مكاسب‏است وحال؛ از جمله مواهب.

(پايان كلام هجويرى ) (4)

--------------------------------------------------------------------------------

1- لغت نامه دهخدا نقل از ابوالفضل بيهقى ص 309 چاپ اديب .

2- لغت نامه ص481 (آنتدراج) (غياث اللغات).

3-فرهنگ علوم عقلى، تأليف آقاى دكترسجادى.

4- لغت نامه دهخدا / نقل از كشف المحجوب هجويرى ص /219