بسم الله الرحمن الرحيم
(20) اخلاص در عمل
آيات وروايات زيادى در باره اخلاص ذكر شده است ؛از آن جمله :
قال اللّه تبارك وتعالى فى محكم كتابه: «فمن كان يرجو لقاء ربّه فليعمل عملاً صالحا ولا يشرك بعبادة ربّه احدا»(1)=«پس هر كس به لقاى پروردگارش اميد دارد، بايد كارى شايسته انجام دهد، و هيچ كس را در عبادت پروردگارش شريك نكند».
«انّا انزلنااليك الكتاب بالحق فاعبداللّه مخلصا له الدّين الا للّه الدّين الخالص» (2)
«ما اين كتاب را به حق بر تو نازل كرديم ؛ پس خدا را پرستش كن ودين خود را براى او خالص گردان .آگاه باشيد كه دين خالص از آن خداست» .
قال اميرالمؤمنين ( عليه السلام ) = «افضل الاعمال ما اخلص فيه»
= «با فضيلتترين وبهترين اعمال، آن كارى است كه اخلاص در آن باشد».
عن ابى جعفر الجواد ( عليه السلام ) «قال افضل العبادةالاخلاص» = «با فضيلتترين عبادت، اخلاص است» (3)
يكى ديگر از آ ثار وثمرات معرفت وشناخت، اخلاص در عمل است؛به اين معنا كه اگر معرفت نباشد، اخلاص پيدا نمىشود وهمان گونه كه براى معرفت، مراتب ودرجاتى وجود دارد براى اخلاص نيز ميتوان بيان كرد كه هرچه تقوا وپرهيز كارى بيشتر ،معرفت زيادتر و هراندازه معرفت بالاتر باشد ،اخلاص بيشتر مىشود وبه فرموده مولاالموحّدين اميرالمؤمنين ( عليه السلام ) بهترين اعمال، آن كارى است كه در آن اخلاص باشد واگر اخلاص در عمل نباشد، آن،ارزش معنوى وعبادى ندارد؛ به اين معنا كه پاداش را به ميزان اخلاص حساب مىكنند ؛ هر چه اخلاص،بيشتر باشد اجر آن عمل زيادتر است ولذا در آياتى كه در باره بندگان نازل شده، در كنار پرستش وبندگى ،"قيد اخلاص در دين"آمده است.
عن ابى جعفر ( عليهم االسلام ):«...من عرف النّية خلوصها علم انّ اخلاص النيّة اشدّ من جميع الاعمال»(1)
=امام محمّد باقر( عليه السلام )فرمودند:«كسى كه معناى نيّت وخلوصِ در آن را فهميد، مىداند كه اخلاص در نيّت،از همه اعمال سختتر است». سپس حضرت ( عليه السلام ) معناى عمل خالص را اين گونه بيان فرمودند:
«بأنّه هو العمل الّذى لاتريدأن يحمدك عليه احدٌ الاّ اللّه عزّوجلّ، لاعندالفعل ولا بعده»
قريب به اين معنا فرمودند كه: «انگيزه وهدفش از انجام دادن عمل ،اين نباشد كه غير خداوند عزّ وجلّ، احدى او را حمد وثنا كند، نه در هنگام انجام دادن كار ونه بعد از تمام شدن آن» (2)
--------------------------------------------------------------------------------
1-سورة الكهف آيه 111
2- سورة الزمرآيه 2
3- بحار الانوارچاپ بيروت ج 67 ص249 ح 25 نقل از كتاب عدة الداعى
4- بحارالانوار ج 67 ص 233
5- در بيان اخلاص، مرحوم علاّمه مجلسى ( قدس سره )در بحارالانوار، آ يات وروايات زيادى كه از معصومين
(سلام اللّه عليهم) در مقام، وارد شده است، به همراه انظار علماى اسلام از خاصّه وعامّه وعلماى اهل عرفان، ذكر نموده است و چون بنا براجمال واختصار است، ازبيان انظار صرف نظر نموده وطالبين، به كتاب مذكور وكتب ديگراخلاقى مراجعه نمايند .